İşitme Testi Nasıl Yapılır?

İşitme testi, işitme fonksiyonunu değerlendirmek ve olası işitme kaybını belirlemek amacıyla yapılır. İşitmenin değerlendirilmesinde kullanılan en önemli odyolojik test saf ses odyometri testidir (1). Bu test işitme organı olan kokleanın en duyarlı olduğu ve konuşmanın anlaşılırlığı için önem taşıyan her bir frekansa ait işitme eşiklerinin (seviyelerinin) belirlenmesini sağlar.

Sessiz kabin adı verilen özel olarak yalıtılmış odalarda / alanlarda yapılmakta olan saf ses odyometri testi, sesin kokleaya iletimi için önem taşıyan hava ve kemik yolu işitme eşiklerinin değerlendirilmesinin yapıldığı iki aşamalı bir testtir. Buna bağlı olarak hava yolu işitme eşiklerinin değerlendirilmesi için kulak üstü kulaklık veya kulak kanalına yerleştirilen insert kulaklık kullanılabilir. Kemik yolu işitme eşiklerinin değerlendirilmesi için ise kemik vibratör denilen ölçüm ekipmanı kullanılır. Her bir kulak ayrı ayrı değerlendirilir.

Saf ses odyometri testi subjektif bir test yöntemidir (2). Bu nedenle kişinin konsantrasyonunu koruyabilmesi ve odyolog ve odyometrist ile uyum içinde olması gerekmektedir. Dolayısıyla test yapılacak kişiye yönergeler açık ve net şekilde aktarılmalıdır.

Test edilen kişinin her bir frekansta işittiği minimum ses seviyesini belirlemek üzere kulağına “bip(kısa) –bip(uzun)” şeklinde sinyal sesi sunulmaktadır. Kişi bu sinyali duyduğunda bir yanıt oluşturmalıdır (butona basabilir, duydum diyebilir, elini kaldırabilir vb).

Elde edilen test sonucuna göre;

• İşitme kaybının olup olmadığı
• İşitme kaybının türü
• İşitme kaybının derecesi
• İşitme kaybının sağ ve sol kulak arasındaki farklılıkları
• İşitme kaybının hangi frekansları etkilemiş olduğu (pes –tiz sesler)
• İşitme kaybına yol açan tablo hakkında tahmin (gürültüye bağlı vb.)
• Odyolojik değerlendirmede kullanılan diğer testlerin doğrulaması

hakkında bilgiler elde edilmiş olur.

Saf ses odyometri testi kişinin yaşından, konsantrasyon düzeyinden, mental ve psikolojik durumundan etkilenebilir. Bu nedenle farklı uyaranlar ile de işitsel değerlendirme yapılabilir ve test yapılan ortam şekillendirilebilir. Farklı yaş grupları için davranış gözlem odyometri, görsel pekiştireç odyometri ve şartlandırılmış oyun odyometrisi adı verilen işitsel değerlendirme yöntemleri kullanılabilir.

Odyolojik değerlendirmenin vazgeçilmez test bataryası saf ses odyometri testidir. Bu test kişinin frekansa özgü işitme duyarlılığı hakkında bilgi sağlar ancak günlük hayattaki iletişim becerileri için gerekli olan konuşmayı anlama ve algılama becerileri ile ilgili yeterli bilgi sağlamamaktadır (3).  Bu nedenle “Duyuyorum ama anlamıyorum.” cümlesinin temelinde yatan işitme kaybının, kelimeleri veya konuşmayı anlama üzerindeki etkisini değerlendirmek üzere konuşma odyometri testi yapılmaktadır.

Konuşma odyometrisi;

• Konuşmayı alma eşiği
• Konuşmayı fark etme eşiği
• En rahat ses düzeyi
• Konuşmayı ayırt etme skoru
• Rahatsız edici ses yüksekliği

değerlendirmelerini içerir.

İşitme testlerini desteklemek, bütüncül bir yaklaşım sağlamak üzere objektif test yöntemi olan immitasmetrik değerlendirmeler de kullanılmaktadır. Akustik immitansmetri orta kulak yapılarının ve dış kulak kanalından başlayıp beyin sapına uzanan işitsel yollar hakkında değerlendirmenin yapılmasına imkân sağlar (4).

Bu değerlendirmeler;

• Timpanometri
• Akustik resfleks
• Östaki fonksiyon
• Fistül
• Refles Decay

testlerinden oluşmaktadır. Test edilen kişinin sessiz, hareketsiz bir şekilde durması yeterlidir ve kısa sürede testler tamamlanmaktadır.

Yukarıda belirtilen tüm testler işitme kaybı şüphesi bulunan kişiler için uygulanan temel odyolojik testlerdir. Bu testlerin bir bütün olarak değerlendirilmesi, doğru tanı ve tedavi yöntemlerinin belirlenmesi için büyük önem taşımaktadır.

Sonuç olarak işitme testi, internette görülen kulaklarınız kaç yaşında videoları ile ölçümlenmesi mümkün olmayan birçok değerlendirme basamakları bulunan bir süreçtir. Bu nedenle doğru kapsamlı bir odyolojik değerlendirme için uygun ekipman ve koşulların bulunduğu yerlerde odyolog ve odyometristler tarafından yapılması ve değerlendirilmesi gerekmektedir.

Ody. Selver Aydoğan

KAYNAKÇA

1. Carhart, R., & Jerger, J. (1959). The preferred method for clinical determination of pure-tone thresholds. Journal of Speech and Hearing Impairment.
2. Huizing, H. C. (1951). Pure Tone Audiometry. Acta Oto-Laryngologica.
3. Şerbetçioğlu, M. B., & Ersin, K. (2021). 3.2.1 Konuşma Odyometrisi ve Önemi. M. F. Öğüt, G. Kırkım, & H. S. Başak (Eds.), Tüm Yönleriyle Odyoloji . US Akademi.
4. Jerger, J. (1970). Clinical experience with impedance audiometry. Archives of Otolaryngology.